2023 Genel Seçimleri, Türkiye’nin en önemli gündem konularından biri haline geldi. Seçim heyecanının devam ettiği bu günlerde ‘Anayasa’nın ilk 4 maddesi’ konusu gündeme damgasını vurdu. AK Parti çatısı altında Genel Seçimlere giren HÜDA-PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile ilgili yaptığı açıklama tepki çekti. Birçok kesimden tepki toplayan bu açıklamaların ardından vatandaşlar arama motorlarına yöneldi. Peki anayasanın ilk dört unsuru nedir? Anayasanın ilk dört maddesi değiştirilebilir mi?
İşte anayasanın ilk dört maddesi…
9 Kasım 1982 tarihinden itibaren yürürlükte olan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, diğer adıyla 1982 Anayasası, o dönemden bu yana yürürlüktedir.
Başlangıç, Genel İlkeler, Temel Hak ve Görevler, Cumhuriyetin Temel Organları, Mali ve Ekonomik Kararlar, Çeşitli Kararlar, Aralıklı Kararlar ve Kesin Kararlar olmak üzere toplam yedi bölümden oluşan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, ülkemiz adına çok değerli.
Anayasanın İlk Dört Maddesi Nelerdir?
I. Devlet şekli
MADDE 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
II. Cumhuriyetin Özellikleri
MAKALE 2- Türkiye Cumhuriyeti, başta belirtilen temel ilkelere dayanan, toplumun huzuru içinde, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir. .
III. Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti
MADDE 3- Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçe’dir.
Bayrağı beyaz hilal ve yıldızdan oluşan kırmızı bayrak olup, şekli kanunda belirtilmiştir.
İstiklal marşı “İstiklal Marşı”dır.
Başkent Ankara’dır.
IV. Değiştirilemeyecek hükümler
MADDE 4- Anayasa’nın 1. maddesinde yer alan Devletin şekli olarak Cumhuriyet kararı, 2. maddesinde yer alan Cumhuriyetin nitelikleri ve 3. maddesinde yer alan kararlar değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.
Anayasanın İlk Üç Maddesi Neden Değiştirilemez?
1982 Anayasasında belirtildiği gibi; Türk Anayasasının ilk 3 unsuru, devletin şekli, Cumhuriyetin özellikleri, devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkentidir. Makaledeki 4. madde, listelenen ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğini belirtir.
4. maddede yer alan ‘değiştirilemez’ sözünün arkasında ‘ve’ bağlacı ile ‘değiştirme teklif edilemez’ kararı getirilmiştir. Bu hususların değiştirilmesine yönelik teklif, özünde emredici bir unsurdur.
Anayasanın 175. maddesi, anayasanın değiştirilebilmesi için en az 184 milletvekilinin imzasını gerektiriyor. Dolayısıyla 4. maddede yer alan ‘değiştirilmesi teklif edilemez’ kararı sadece yasağı vurgulamak ve güçlendirmek içindir.